VRF Klima Boru Tesisatı

VRF Klima Boru Tesisatı, VRF klima sistemleri, farklı alanlarda ısıtma ve soğutmayı aynı anda gerçekleştirebilen gelişmiş iklimlendirme çözümleridir. Bu sistemlerin verimli ve sorunsuz çalışabilmesi, yalnızca kaliteli cihaz seçiminden değil, aynı zamanda doğru ve profesyonel şekilde yapılmış boru tesisatından geçer.

VRF boru tesisatı, sistemin damarları gibidir. İç üniteler ile dış ünite arasında soğutucu akışkanın taşınmasını sağlar. Montaj sırasında yapılacak en küçük bir hata bile sistemin performansını olumsuz etkileyebilir, gaz kaçaklarına, verim kayıplarına ve yüksek servis maliyetlerine neden olabilir.

Bu yazıda, VRF sistemler için boru tesisatının nasıl olması gerektiğini, hangi kurallara dikkat edilmesi gerektiğini ve sık yapılan hataları detaylı biçimde açıklıyoruz.

VRF Sistemlerinde Boru Tesisatının Temel Rolü

VRF sistemlerde, iç ve dış üniteler arasında soğutucu akışkan (genellikle R410A veya R32) dolaşır. Bu akışkanın sağlıklı bir şekilde taşınabilmesi için doğru borulama yapılması gerekir.

Tesisatın temel amacı şudur:

Soğutucu gazın sistem içinde basınç ve sıcaklık değerlerini bozmadan dolaşımını sağlamak
İç ve dış ünitelerin verimli ve dengeli çalışmasına zemin hazırlamak
Isı geri kazanımlı sistemlerde, eşzamanlı ısıtma ve soğutmayı mümkün kılmak

VRF Boru Tesisatı Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Temel Kriterler

1. Boru Çapları ve Uzunluk Hesapları

Boru çapı, sistemin kapasitesine, iç ünite sayısına ve boru hattının uzunluğuna göre belirlenir. Yanlış çap seçimi sistemde:

Soğutucu akışkanın dengesiz dağılmasına
Basınç kayıplarına
Kompresör arızalarına neden olabilir

Tüm üreticilerin VRF sistemleri için önerdiği maksimum borulama uzunlukları ve yükseklik farkı limitleri bulunur. Bu değerlere mutlaka uyulmalıdır.

2. Yükseklik Farkı ve Yatay Mesafe Sınırlamaları

Bir VRF sisteminde dış ünite ile iç üniteler arasındaki yükseklik farkı belirli bir değeri aşmamalıdır. Aynı şekilde en uzun boru hattı ve toplam borulama uzunluğu da üreticinin kılavuzuna uygun olmalıdır. Aksi halde:

Akışkan geri dönüşleri sorun yaratır
Yağlama problemi oluşur
Sistem düşük performansla çalışır

Genellikle:

Maksimum yükseklik farkı: 50–90 metre
Maksimum toplam boru uzunluğu: 300–500 metre arasındadır
(Marka ve modele göre değişebilir.)

3. Soğutucu Boruların Eğimi ve Sabitlenmesi

Soğutucu borular mümkün olduğunca düz ve az dirsekli şekilde döşenmelidir. Ayrıca:

Gaz borusunda eğim kompresöre doğru yapılmalı
Borular titreşimi önleyecek şekilde kelepçelenmeli
Binaya zarar vermeyecek şekilde yalıtılmalı

Doğru eğim ve taşıma düzeni; yoğuşma, gaz dolaşımı ve yağ dönüşü açısından hayati öneme sahiptir.

4. Isı Yalıtımı ve Kondens Önlemleri

VRF sistemlerinde hem sıvı hem gaz hattı boruları mutlaka yalıtılmalıdır. Bu yalıtım sayesinde:

Enerji kayıpları önlenir
Dış ortamla temas engellenir
Yoğuşma suyu oluşmaz

Yalıtım kalınlığı minimum 13 mm olmalı, dış ortamda kullanılacaksa UV korumalı dış kaplama tercih edilmelidir.

5. Tesisat Kaynak ve Flare Bağlantıları

Boru bağlantıları kaynakla ya da flare sistemiyle yapılabilir. Ancak:

Kaynak yapılırken içeri azot gazı verilmelidir (oksidasyonu önlemek için)
Flare bağlantılarda tork anahtarı ile sıkma yapılmalı
Bağlantı noktaları mutlaka kaçak testine tabi tutulmalıdır

Eksik veya hatalı bağlantılar sistemde gaz kaçağına ve ciddi enerji kayıplarına neden olur.

Borulama Sonrası Test ve Devreye Alma Süreci

Montajı tamamlanan boru tesisatı için şu testler yapılmalıdır:

Azot gazı basıncıyla sızdırmazlık testi (24 saat bekletilerek)
Vakumlama işlemi (en az 500 mikron altına inene kadar)
Test çalıştırması (soğutma ve ısıtma modunda)

Bu testler sayesinde sistemin borulama kaynaklı arıza vermesi engellenmiş olur.

Sık Yapılan Hatalar

Kapasiteye uygun olmayan boru çapı seçimi
Yalıtımsız veya yetersiz yalıtımlı boruların kullanılması
Eğim kuralına uyulmadan yapılan montaj
Yükseklik farkı limitlerinin aşılması
Vakumlama işleminin eksik yapılması
Montajdan sonra kaçak testinin yapılmaması

Bu tür hatalar, hem sistemin ömrünü kısaltır hem de maliyetli servis işlemlerine neden olur.

VRF Teklif Aşamasında Tesisat Konusunu Sorgulayın

Bir VRF teklif alırken yalnızca cihaz fiyatlarına değil, borulama ve montaj kalitesine de odaklanmak gerekir. Teklif dosyasında şu bilgiler yer almalıdır:

Kullanılacak boru çapları ve uzunlukları
İzolasyon tipi ve kalınlığı
Boru hattı güzergahı ve yerleşim planı
Vakumlama ve test işlemleri dahil mi?
Malzeme ve işçilik garantisi veriliyor mu?

Sadece fiyat odaklı değil, uygulama kalitesi odaklı bir teklif tercih etmek uzun vadede büyük avantaj sağlar.

Sık Sorulan Sorular

VRF sisteminde bakır boru mu, alüminyum boru mu tercih edilmeli?
Genellikle VRF sistemlerde bakır boru kullanılır. Isı iletkenliği ve uzun ömür açısından alüminyuma göre daha avantajlıdır.

Yalıtımsız boru kullanılırsa ne olur?
Enerji kaybı, yoğuşma, küflenme, hatta borularda paslanma gibi sorunlar ortaya çıkabilir.

Borulama süresi ne kadardır?
Projenin büyüklüğüne göre değişir. Küçük bir projede 1–2 gün, büyük yapılarda 1–2 hafta sürebilir.

Gaz kaçağı nasıl anlaşılır?
Testlerde basınç düşmesi veya soğutma performansında ciddi düşüşle fark edilir. Azot testi ve kaçak dedektörü ile doğrulanır.

VRF sistem boruları dış cepheden geçebilir mi?
Evet, ancak mutlaka UV dayanımlı yalıtım ve taşıyıcı sistemlerle korunmalıdır.